Prawo do informacji

1. O jakich danych kontaktowych przedsiębiorcy powinien zostać poinformowany konsument przed zawarciem umowy poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość?

Przedsiębiorca powinien przekazać informacje o adresie przedsiębiorstwa, adresie poczty elektronicznej oraz numerze telefonu, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą.

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o prawach konsumenta

2. Czy sklep internetowy musi posiadać numer telefonu do kontaktu z konsumentami?

Tak, sklep internetowy powinien posiadać kontaktowy numer telefonu i poinformować o nim konsumenta przed zawarciem umowy (podobnie jak o adresie przedsiębiorstwa oraz adresie poczty elektronicznej).

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o prawach konsumenta

3. Czy wystarczy, że sprzedawca zamieścił informacje wymagane przez ustawę o prawach konsumenta w tematycznej zakładce na stronie internetowej?

Nie, w przypadku e-sklepów informacje te powinny być wyświetlane w odpowiednim momencie przed złożeniem zamówienia. Nie jest dopuszczalne przekazywanie informacji dopiero po żądaniu konsumenta. W przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, np. na pokazach czy świątecznych kiermaszach, informacje powinny być udostępniane w tradycyjnej formie papierowej, bądź  – jeżeli konsument się zgodzi – na trwałym nośniku.

Podstawa prawna: art. 12 ustawy o prawach konsumenta

4. Jakie informacje musi przekazać konsumentowi sprzedawca, jeżeli zawiera z nim umowę poprzez stronę internetową i wiąże się to z obowiązkiem zapłaty? Kiedy i jak te informacje powinny być przekazane?

Jeżeli umowa zawierana jest na odległość, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej – np. poprzez stronę internetową – i nakłada na konsumenta obowiązek zapłaty, bezpośrednio przed złożeniem przez konsumenta zamówienia przedsiębiorca musi poinformować go m.in. o:

  • głównych cechach świadczenia, z uwzględnieniem jego przedmiotu oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem,
  • łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami,
  • czasie trwania umowy oraz sposobie i przesłankach jej wypowiedzenia,
  • gdy ma to zastosowanie – minimalnym czasie trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy.

Konsument musi mieć zapewnioną możliwość przeczytania i zrozumienia całości wymienionych elementów umowy tuż przed złożeniem zamówienia. Informacje te powinny zostać przekazane w sposób jasny i widoczny, w bezpośrednim sąsiedztwie potwierdzenia wymaganego do złożenia zamówienia, czyli bez konieczności przechodzenia do stron innych niż ta służąca do złożenia zamówienia. Przedsiębiorca nie może ukrywać tych informacji w różnych miejscach na stronie, zakładając, że będą one odnalezione przez konsumenta np. po kliknięciu danego przycisku czy też rozwinięciu zakładki.

W przypadku zawierania umowy za pośrednictwem internetowej platformy handlowej, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli zawarcia umowy na odległość, tj. przed złożeniem zamówienia, dostawca platformy ma obowiązek poinformować konsumenta:

  • o głównych parametrach decydujących o plasowaniu ofert przedstawionych konsumentowi w wyniku wyszukiwania oraz względnym znaczeniu tych parametrów w porównaniu z innymi parametrami,
  • czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe na internetowej platformie handlowej jest przedsiębiorcą – na podstawie oświadczenia tej osoby złożonego dostawcy internetowej platformy handlowej,
  • o niestosowaniu przepisów dotyczących konsumentów do umowy zawieranej na internetowej platformie handlowej, jeżeli stroną tej umowy oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe nie jest przedsiębiorca,
  • o podziale obowiązków związanych z umową, która jest zawierana przez konsumenta na internetowej platformie handlowej, pomiędzy osobą trzecią oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe a dostawcą internetowej platformy handlowej.

Podstawa prawna: art. 12a i art. 17 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta

5. Czy przycisk informujący o zakupie musi być oznaczony jako „zamówienie z obowiązkiem zapłaty”?

Takie oznaczenie jest jedną z możliwości. Może mieć różne formy, o ile w jasny, czytelny sposób komunikuje konsumentowi obowiązek zapłaty. Wymóg ten będzie spełniony przy stosowaniu takich określeń jak „kup teraz”, „zapłać teraz” lub „potwierdź zakup”. Natomiast nie będzie zrealizowany przy używaniu zwrotów takich jak „zarejestruj”, „potwierdź” lub „zamów teraz”, a także niepotrzebnie długich wyrażeniach, które mogą doprowadzić do ukrycia informacji o konieczności zapłaty.

Podstawa prawna: art. 17 ust. 3 ustawy o prawach konsumenta

6. Czy wiążący jest zakup przez stronę internetową, jeżeli nie ma przycisku „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub równoważnego sformułowania?

Nie, skuteczne zawarcie umowy przez internet następuje jedynie w sytuacji, gdy przycisk służący do złożenia zamówienia opatrzony jest jednoznaczną informacją o tym, że zawierana umowa będzie odpłatna, np. „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub inną równoważną.

Brak takiej informacji oznacza, że nie dochodzi do zawarcia umowy i przedsiębiorcy nie przysługują żadne roszczenia wobec konsumenta, nawet jeżeli spełnił on swoje świadczenie.

Podstawa prawna: art. 17 ust. 3 i 4 ustawy o prawach konsumenta

7. Czy w przypadku zakupów przez internet lub poza lokalem przedsiębiorstwa sprzedawca musi wręczyć konsumentowi formularz odstąpienia od umowy?

Tak, sprzedawca musi wręczyć konsumentowi wzór odstąpienia od umowy. Nie wystarczy, że jedynie poinformuje konsumenta o prawie odstąpienia od umowy.

Podstawa prawna: art. 13 ustawy o prawach konsumenta

8. Kiedy należy przekazać konsumentowi informację o utracie prawa do odstąpienia od umowy o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym?

W przypadku tego typu umów informacja o utracie prawa do odstąpienia od umowy powinna być przekazana konsumentowi przed rozpoczęciem świadczenia usługi (np. dostępu do serwisu VOD).

W przypadku odpłatnego dostarczania treści cyfrowych, które nie są udostępniane na materialnym nośniku, konsument traci prawo do odstąpienia od umowy, gdy przedsiębiorca spełnił następujące warunki:

  • rozpoczął dostarczanie treści za uprzednią i wyraźną zgodą konsumenta,
  • przyjął od konsumenta oświadczenie, że ten przyjął do wiadomości, że utraci prawo do odstąpienia z chwilą rozpoczęcia wykonywania umowy przez przedsiębiorcę oraz
  • przekazał konsumentowi potwierdzenie zawarcia umowy.

Podstawa prawna: art. 38 ust. 1 pkt 13 ustawy o prawach konsumenta

9. Jak przedsiębiorca może przekazać potwierdzenie zawarcia umowy na odległość i informację o zgodzie na dostarczanie treści cyfrowych, jeśli nie ma danych kontaktowych konsumenta?

W tej sytuacji przedsiębiorca powinien dążyć do zobligowania konsumenta do udostępnienia danych kontaktowych (adresu e-mail, numeru telefonu, adresu domowego), umożliwiających przekazanie przez przedsiębiorcę potwierdzenia zawarcia umowy na odległość oraz informacji o udzielonej zgodzie na dostarczanie treści cyfrowych. Bez udostępnienia tych danych konsument nie będzie miał możliwości zawarcia umowy z przedsiębiorcą.

Podstawa prawna: art. 21 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta

10. Jak przedsiębiorca powinien poinformować konsumenta o funkcjonalności treści cyfrowych oraz technicznych środkach ich ochrony?

Konsument powinien zostać poinformowany w sposób jasny i zrozumiały, najpóźniej w chwili wyrażenia przez niego woli zawarcia umowy na odległość.

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta

11. Czy przedsiębiorca, z którym konsument zawiera umowę na odległość, ma obowiązek informować o indywidualnym dostosowaniu ceny?

Tak, jeśli przedsiębiorca stosuje indywidualne dostowanie ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji, musi o tym jasno poinformować konsumenta przed zawarciem z nim umowy.

Dotyczy to np. sytuacji, gdy cena jest automatycznie ustalana dla konkretnego odbiorcy w zależności np. od jego lokalizacji, urządzenia, z którego korzysta (np. smartfon, laptop) czy historii przeglądanych stron.

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1 pkt 5a ustawy o prawach konsumenta

12. Czy obowiązki dotyczące informowania o najniższej cenie towaru lub usługi mają zastosowanie tylko do sprzedaży stacjonarnej lub online, czy również do reklam?

Obowiązki dotyczące informowania o najniższej cenie dotyczą zarówno sprzedaży stacjonarnej, internetowej, jak i reklam, którymi posługują się przedsiębiorcy.

Podstawa prawna: art. 4 ust. 5 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług

13. Czy obowiązek informowania o najniższej cenie towaru lub usługi w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki dotyczy sytuacji, w której przedsiębiorca obniżył cenę regularną, jednak nie ogłasza konsumentom tej obniżki?

Nie, w sytuacji, gdy przedsiębiorca obniżył cenę towaru lub usługi, ale nie informuje o tym konsumentów, nie ma obowiązku podawać najniższej ceny z 30 dni poprzedzających obniżkę.

Podstawa prawna: art. 4 ust. 2 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług

14. Czy obowiązek informowania o najniższej cenie towaru lub usługi w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki dotyczy ogólnych oświadczeń marketingowych, takich jak „najlepsze/najniższe ceny”, które nie odwołują się do obniżki ceny lub wrażenia, że została ona zastosowana?

Nie, w tej sytuacji przedsiębiorca nie informuje o obniżeniu ceny towaru lub usługi, i w związku z tym nie ma obowiązku podawania informacji o najniższej cenie z ostatnich 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Podstawa prawna: art. 4 ust. 2 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług

15. Czy obowiązek informowania o najniższej cenie towaru lub usługi w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki dotyczy programów lojalnościowych i faktycznie spersonalizowanych obniżek cen?

Nie, obowiązek informowania o najniższej cenie towaru lub usługi w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki nie ma zastosowania do:

  • kart rabatowych lub kuponów, udostępnianych w ramach programów lojalnościowych, uprawniających konsumentów do zniżki cenowej,
  • faktycznie spersonalizowanych obniżek cen (np. z okazji urodzin).

Obowiązek ten znajdzie jednak zastosowanie do tych obniżek cen, które mimo że przedstawiane jako spersonalizowane, są w rzeczywistości oferowane lub ogłaszane części lub ogółowi konsumentów.

Przykład
Mateusz otrzymuje wraz z zakupionym towarem kupon „20% taniej” uprawniający do rabatu na kolejne zakupy. Podobne kupony otrzymali pozostali klienci sklepu, którzy w tym czasie dokonali transakcji. Możliwość tańszego zakupu nie dotyczy więc tylko Mateusza, lecz większej liczby konsumentów.

Uwaga!
Programy lojalnościowe i spersonalizowane oferty podlegają ocenie na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

16. Czy sprzedawca, który jest jednocześnie producentem sprzedawanego towaru, może odesłać konsumenta do instrukcji obsługi zamieszczonej na stronie internetowej?

Nie, sprzedawca musi wydać konsumentowi instrukcję obsługi – jeżeli jest to potrzebne do należytego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem – na papierze lub innym trwałym nośniku. Udostępnienie jej treści na stronie internetowej nie spełnia tego wymogu.

Podstawa prawna: art. 546 Kodeksu cywilnego

17. Czy w przypadku umowy zawieranej na odległość, gdy przedsiębiorca wyśle konsumentowi regulamin sprzedaży – np. w formie pliku PDF – jeszcze przed wyrażeniem przez konsumenta woli na zawarcie umowy, to dopełni on obowiązków informacyjnych?

Tak, w przypadku umów zawieranych na odległość przedsiębiorca ma obowiązek udzielić informacji, wynikających z ustawy o prawach konsumenta, przed złożeniem przez konsumenta zamówienia. Informacje powinny zostać przekazane w sposób czytelny i wyrażony prostym językiem.

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1 i art. 14 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta

18. Czy przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy, w ramach którego zawiera umowy sprzedaży i – niezależne od nich – umowy na świadczenie usług (np. wysyłania newslettera) ma realizować obowiązki informacyjne odrębnie dla każdej z tych umów? Czy w tym przypadku znajdą zastosowanie wyłączenia z art. 38 pkt 13 oraz art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy o prawach konsumenta?

Tak, w tej sytuacji sprzedawca musi każdorazowo, w odniesieniu do poszczególnych umów, realizować obowiązki informacyjne zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, w tym dotyczące prawa do odstąpienia od umowy. Jednocześnie do umów dotyczących świadczenia usług polegających np. na wysyłaniu newslettera lub wystawiania opinii dotyczących sprzedaży, nie znajdą zastosowania wyłączenia wskazane w art. 38 pkt 13 oraz art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy o prawach konsumenta.

Podstawa prawna: art. 38 pkt 13 oraz art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy o prawach konsumenta

19. Czy rozpoczęcie korzystania przez konsumenta z bezpłatnego serwisu internetowego dostępnego bez logowania (np. ze strony głównej portalu) lub podania danych osobowych wymaga spełnienia obowiązków informacyjnych i potwierdzenia zawarcia umowy zgodnie z ustawą o prawach konsumenta?

W przypadku tego typu serwisu internetowego – co do zasady – nie jest zawierana żadna umowa, która spełniałaby wymogi umowy zawieranej na odległość. Dlatego przedsiębiorca prowadzący serwis nie musi realizować obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o prawach konsumenta.

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1 i art. 21 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta

20. Na jakich zasadach sprzedawcy będzie wymierzana grzywna w przypadku niespełnienia obowiązków informacyjnych wobec konsumenta?

Sprzedawca musi się liczyć z sankcjami finansowymi przewidzianymi w Kodeksie wykroczeń, w przypadku niespełnienia obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o prawach konsumenta.

Nieudzielenie informacji lub niewydanie dokumentu konsumentowi podlega karze grzywny. Grzywnę tę będzie wymierzał sąd i to on, adekwatnie do stopnia naruszenia, będzie ustalać jej wysokość. Maksymalna wysokość grzywny wynosi 5 000 zł.

Podstawa prawna: art. 139 b Kodeksu wykroczeń

Pozostałe kategorie

© UOKiK 2014-2024
UOKiK - Prawa konsumenta
Skip to content